20234 yılının son ayına gelindi, yıl yavaş yavaş bitiyor. Aralık ayı içinde en önemli gündem konusu asgari ücretin belirlenmesi görüşmeleri olurken, bu yıl 61 yıllık Esed rejiminin sona ermesi ve Türkiye’deki milyonlarca olan Suriyelinin geri dönüşü de gündeme eklendi. Afyon Kocatepe üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim üyesi Ekonomist Prof. Dr. Erdal Demirhan, gündemin ekonomik açıdan değerlendirmesini Gazete3.com.tr’den Duygu Çınar Dalgıç’a yaptı.
“ZOR BİR YILI GERİDE BIRAKTIK”
Demirhan, 2024 yılının ekonomik röntgenini çekti: “2024 yılına genel anlamda baktığımızda enflasyonla mücadelenin çok yoğun bir şekilde geçtiğini gözlemleyebiliyoruz. Yüksek faiz oranlarının, yüzde 65’lerde olan enflasyon rakamlarının olduğu bir yılı geride bırakıyoruz. Geldiğimiz noktada enflasyonu bir nebze olsa da durdurabildik. Genel olarak çok yüksek bir enflasyon düşüşüne işaret etmiyor. Eğer Aralık ayı enflasyonu yüzde 2 civarında gelecek olursa yılı yüzde 46 civarında bir oranla bitirmiş olacağız. Yani 2024 yılı aslında hem hane halkları açısından nem de işletmeler açısından çok istenilen bir düzeye geçmedi. 2025 yıl açısından belki ilerleyen süreç içerisinde istenilen noktada olma ihtimalimiz var. 2024 yılında dikkatimizi çeken bir değer husus ise küresel ekonomik kriz ve Türkiye ekonomisine bir nebze olsun yansıdığı bir yıldı. Özellikle Amerika’da olsun Avrupa’da olsun Çok önemli gelişmeler gerçekleşti bu şekilde genel bir değerlendirme yapabiliriz.”
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLUR?
Prof. Dr. Demirhan, ilk toplantısı yapılan asgari ücret tespiti ile ilgili olarak değerlendirme yaptı. Demirhan, “Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını yaptı. Bundan sonra 16 Aralık’ta yeniden bir toplantı yapılacak. Burada şimdi çok rakam konuşuluyor ama 17 bin 2 liralık olan asgari ücret yüzde 30- 35 artış olma ihtimali var. Bunu neye göre söylüyoruz; Merkez Bankası’nın 2025 yılı enflasyon hedefi yüzde 21. Yüzde 21’lik bir enflasyon oranı asgari ücrete yansıtılırsa çok düşük düzeyde kalacak. Benim tahminime göre yüzde 30-35 arasında bir artış gerçekleştirilecek. Şunun da altını çizmekte fayda var. Biraz önce ifade ettiğim gibi 2024 yılında yüzde 46 civarında bir enflasyonla kapatırsak Merkez Bankası’nın 2024 yılı enflasyon tahmini de yüzde 44. Yani yüzde 44 bir artış verilirse yaklaşık olarak 25.000’e tekabül ediyor. Yani 25 binin altındaki herhangi bir asgari ücret seviyesi aslında asgari ücretli çalışanlar açısından almış oldukları ücretin enflasyon karşısında erimesini ifade ediyor. Şimdi biz burada yüzde 30 falan konuşuyoruz o da 22 bin 22 bin 500 gibi rakama tekabül ediyor. Bu noktada Asgari ücretin olması gerektiği seviye ile biraz da olacak seviyesi arasında farklılık gözüküyor” diye değerlendirmede bulundu.
Demirhan, Suriyelilerin ülkesine dönmesiyle ilgili de yaptığı değerlendirmede, kamu maliyesi ve sağlık harcamalara bakımından olumlu bir etkileşim olabileceğini, belirgin bir ekonomik düzelmeden çok, Suriyelilerin yoğun yaşadığı bölgelerde kiralarda düşüş olabileceğini aktardı.
2025 DAR GELİRLİ İÇİN ZOR YIL OLACAK
2025 yılı içinde ekonomik tahminlerde bulunan Ekonomist Demirhan, şunları kaydetti: “2025 yılı için bir değerlendirme yapacak olursak. 2025 yılı enflasyonla mücadelenin devam edeceği bir yıl olacak. Şu anda politika faizi yüzde 50. Faiz oranında özellikle yılın ikinci yarısından itibaren bir nebze düşüş göreceğiz. Ama çok net bir şekilde enflasyonun yüzde 30 civarında olacağını düşündüğümüzde faizlerde çok ciddi bir azalış, seri bir düşüş gerçekleşmeyecektir. 2025 yılı faizlerin düştüğü enflasyon oranının azaldığı ama dar ve sabit gelirler açısından sıkıntıların devam ettiği bir yıl olacak gibi görünüyor.” >>>Şahan KARTAL