Kurum ve Görevleri:
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, 18.05.2007 tarih ve 5648 sayılı kanun ve 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulmuş, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kamu kuruluşudur.
Kurumumuz, ulusal kalkınma plan, program ve stratejilerinde öngörülen ilke ve hedefler çerçevesinde, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakları da kapsayacak şekilde, kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetleri gerçekleştirmek üzere kurulmuştur.
Avrupa Komisyonu tarafından onaylanan Kırsal Kalkınma (IPARD) Programlarının uygulanmasıyla, AB Hibe fonları, tarım sektöründe ve kırsal alanda faaliyet gösteren üreticilere, özel sektöre ve potansiyel yatırımcılara hazırladıkları projeler karşılığında ve sözleşmelerine uygun olarak kullandırılmaktadır.
IPARD programı kapsamında desteklenen projeler Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti eş-finansmanı ile gerçekleştirilmektedir. Hibe tutarının %75’i Avrupa Birliği tarafından % 25’i ise Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Destekler hibe şeklinde olup, yatırımın türüne göre %50 ile % 75 arasında değişmektedir. Yatırımlar, KDV, vergi ve diğer harçlardan muaftır.
IPARD PROGRAMI KAPSAMINDA DESTEKLENEN YATIRIM ALANLARI:
Kurumumuzca uygulamakta olduğumuz IPARD-III Programı (2024-2030) kapsamında Desteklediğimiz sektörler aşağıda yer almaktadır.
- Süt Üreten Tarımsal İşletmeler (İnek, manda, koyun, keçi yetiştiriciliği)
- Kırmızı Et Üreten Tarımsal İşletmeler (İnek, manda, koyun, keçi yetiştiriciliği)
- Kanatlı Eti Üreten Tarımsal İşletmeler (Broyler, hindi, kaz yetiştiriciliği)
- Yumurta Üreten Tarımsal İşletmeler (Yumurta üreten mevcut işletmeler)
- Süt ve Süt Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması (Süt işleme tesisi, süt toplama merkezi)
- Kırmızı Et ve Et Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması (Kombina, kesimhane, et işleme, et parçalama)
- Kanatlı Eti ve Et Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması (Kombina, kesimhane, et işleme, et parçalama)
- Su Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması
- Meyve ve Sebze Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması
- Yumurtaların İşlenmesi ve Pazarlanması
- Bitkisel üretimin çeşitlendirilmesi ve bitkisel ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesi
(Tıbbi ve aromatik bitki, yem bitkisi, süs bitkisi, fide-fidan ve mantar yetiştiriciliği)
- Arıcılık ve arı ürünlerinin üretimi, işlenmesi ve paketlenmesi
- Zanaatkârlık ve yerel ürün işletmeleri (el sanatları ve yerel gıda ürünleri)
- Kırsal turizm ve rekreasyon faaliyetleri (konaklama, yeme içme, çiftlik turizmi tesisleri ve rekreasyon faaliyetleri)
- Su ürünleri yetiştiriciliği
- Makine parkları
- Yenilenebilir enerji yatırımları (GES, RES, Jeotermal, Biokütle vb.)
Kurumumuz, AB hibe fonlarını yukarıda yazılı alanlarda faaliyet gösteren üreticilere, özel sektöre ve potansiyel yatırımcılara hazırladıkları projeler karşılığında ve sözleşmelerine uygun olarak %50 ile %75 oranında hibe şeklinde kullandırmaktadır.
Destek Kalemleri:
- İnşaat,
- Makine – ekipman alımı,
- Genel giderler (danışmanlık, iş planı vb.)
- Görünürlük harcamaları uygun harcama kapsamındadır.
IPARD Hibelerinde Kadın ve Gençlere Pozitif Ayrımcılık Yapıyoruz.
- Kadın yatırımcılara sıralamada ilave puan vererek projelerini ön plana çıkartıyoruz.
- 40 yaş altı genç yatırımcılara hayvancılık tedbirinde ilave %5 hibe sağlıyoruz.
UYGULANAN PROJELER:
IPARD I (2007-2013) Döneminde:
Birinci Dönem IPARD Programı (2007-2013) ile 389 işletmeye (241 tarımsal, 82 hayvancılık, 43 işleme tesisi (et, süt, meyve-sebze), 13 sanayi (dekoratif mermer ve ahşap işleme), 10 kırsal turizm) yaklaşık 262,00 Milyon TL yatırım için 123,50 Milyon TL tutarında hibe ödemesi yapılmıştır.
IPARD II (2014-2024) Döneminde:
İkinci Dönem IIPARD Programı (2014-2020) kapsamında toplam 15 başvuru çağrı ilanına çıkılmış ve bu çağrılarda 656 proje sahibiyle 1 milyar 173 milyon 400 Bin TL yatırımlık proje ile sözleşme imzalanmıştır. İmzalanan sözleşme kapsamında 656 projeye yaklaşık 529,89 milyon TL hibe ödemesi yapılacak olup gerçekleştirilen yatırımlar için 510,9 milyon TL hibe ödemesi gerçekleştirilmiştir. Diğer projeler yatırıma devam etmektedir.
IPARD I ve IPARD II Döneminde;
Toplam 1 milyar 435,40 milyon TL yatırım tutarı olan 1045 projeye, yaklaşık 634,4 milyon TL destek verilmiştir.18,99 Milyon TL Hibe ödemesi süreci devam etmekte olup İlimizde doğrudan veya dolaylı olarak yaklaşık 7.600 kişiye istihdam sağlanmıştır.
Afyonkarahisar İl Koordinatörlüğü programın uygulandığı 42 il içerisinde projelere ödenen hibe tutarında 3. Sırada yer almaktadır.
Bugüne kadar iki dönemde 71 süt üretim tesisi, 89 besi çiftliği, 23 kanatlı et üretim tesisi, 7 yumurta tavukçuluğu, 23 süt işleme tesisi, 51 süt toplama merkezi, 34 kırmızı et işleme tesisi, 3 kanatlı et işleme tesisi, 26 meyve-sebze işleme, soğuk hava deposu, 532 bitkisel üretim, işleme ve pazarlama projesi, 12 arıcılık projesi, 36 zanaatkârlık ve katma değerli ürünler projesi, 44 kırsal turizm tesisi, 1 makine parkı, 93 yenilenebilir enerji tesisi ilimize kazandırılmıştır.
IPARD III (2024-2030) Dönemi:
IPARD III Programı kapsamında 2024 yılı içerisinde 5 başvuru çağrı ilanına çıkılmıştır. Sorumluluk sahamız olan Afyonkarahisar ve Eskişehir’de proje kabulleri devam etmektedir.
Birinci başvuru ağrı ilanı kapsamında Afyonkarahisar’da 34 proje ile 848,8 Milyon TL yatırım tutarına karşılık 383,6 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuş, Eskişehir ilimizde ise 11 proje ile 183,8 Milyon TL yatırıma karşılık 85,6 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Bu çağrıda toplamda 45 proje ile 1 Milyar 32 Milyon TL yatırıma karşılık 469,2 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Alınan projelerin incelenmesi ve uygun bulunanlar ile sözleşme işlemleri devam etmektedir.
İkinci başvuru çağrı ilanı kapsamında Afyonkarahisar’da 42 proje ile 467,15 Milyon TL yatırım tutarına karşılık 308 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuş, Eskişehir ilimizde ise 11 proje ile 118,1 Milyon TL yatırıma karşılık 81,2 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Bu çağrıda toplamda 53 proje ile 585,2 Milyon TL yatırıma karşılık 389,3 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Alınan projelerin incelenmesi ve uygun bulunanlar ile sözleşme işlemleri devam etmektedir.
Üçüncü başvuru çağrı ilanı kapsamında Afyonkarahisar’da 31 proje ile 518,93 Milyon TL yatırım tutarına karşılık 308,82 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuş, Eskişehir ilimizde ise 11 proje ile 186,68 Milyon TL yatırıma karşılık 108,25 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Bu çağrıda toplamda 42 proje ile 705,61, Milyon TL yatırıma karşılık 417,07 Milyon TL hibe desteği talebinde bulunulmuştur. Alınan projelerin incelenmesi ve uygun bulunanlar ile sözleşme işlemleri devam etmektedir.
Tamamlanan projeler ile devam eden yatırımların tamamlanmasıyla ilimiz ve ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağlamış olacaktır. Bu tür işletmelerin artması kaliteli gıda üretimi ve gıda güvenliği anlamında da ilimiz ve ülkemiz için önem arz etmektedir. Bu proje yatırımları ilimiz ve ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır.
Zülgari Özdemir
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Afyonkarahisar İl Koordinatörü