Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan, Türkiye’de 5.5 ve üzeri büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahip yaklaşık 500 diri fay bulunduğunu söyledi. Aykan, bu fayların merkezlerinden geçtiği 24 şehrin her an tehlike altında olduğunu vurguladı. Bursa’nın Kayapa-Yenişehir fayı için ise, 624 yıldır suskun olduğunu ve bu fayın kırılması durumunda 7 büyüklüğünde bir deprem üretebileceğini belirtti. Aykan’ın açıklamaları, Bursa’nın Karacabey ilçesinde düzenlenen bir deprem panelinde yapıldı.
Panelde, Dokuzeylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan ve Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Soykan, Türkiye’deki depremsellik ve yerleşim alanlarına uygunluk üzerine kapsamlı bir değerlendirme yaptı. Aykan, Türkiye genelinde 24 ilin merkezinden diri fayların geçtiğini ve bu illerin büyük bir deprem tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Bu iller arasında Balıkesir, Bursa, Kocaeli, Manisa, İzmir, Kayseri, Hatay, Erzincan ve Kahramanmaraş gibi büyük şehirler yer alıyor.
Sismik Boşluklar ve Kırılma Zamanı Gelmiş Faylar
Aykan, Türkiye’de sismik boşluk olarak tanımlanan yaklaşık 20 fay bulunduğunu belirtti. Bu faylar, kırılma zamanı gelmiş, yeterli derecede gerilim biriktirmiş ve yakın gelecekte deprem üretebilecek potansiyele sahip. Özellikle Kuzey Anadolu Fayı’nın bazı bölümleri ile Marmara Denizi içinden geçen faylar bu kategoriye giriyor. Aykan, bu fayların kırılması durumunda, bu bölgelerdeki yapılar büyük zarar göreceğini ifade etti.
Kahramanmaraş’taki büyük depremler öncesinde de bu bölgedeki fayların sismik boşluk olarak değerlendirildiğini hatırlatan Aykan, Türkiye’nin birçok yerinde deprem üretme potansiyeline sahip faylar bulunduğunu ve bunların kırılma ihtimalinin her geçen gün arttığını vurguladı.
Marmara Denizi’nde Büyük Deprem Riski
Aykan, Marmara Denizi’ndeki Kuzey Anadolu Fayı’nın sismik boşluk olarak değerlendirilen bir bölge olduğunu, bu alanda 7.6 büyüklüğünde bir depremin olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. 1766 yılında gerçekleşen büyük deprem, Marmara Bölgesi’nde büyük tahribata yol açmış ve çok geniş bir coğrafyada hissedilmişti. Aykan, Marmara Denizi’ne kıyısı olan illerin büyük bir tehlike altında olduğunu ve bu tür bir depremin tekrar meydana gelmesi durumunda büyük yıkımlar yaşanabileceğini ifade etti.
Bursa’daki Faylar ve Gelecekteki Tehlike
Bursa’da, özellikle Kayapa-Yenişehir Fayı’nın 624 yıldır suskun olduğuna dikkat çeken Aykan, bu fayın kırılması durumunda 7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelebileceğini belirtti. Ayrıca, Bursa’daki fay hattı üzerinde çok sayıda yerleşim alanı olduğunu ve fayların geçtiği bölgelerde mikro bölgeleme çalışmalarının yapılmadığını vurguladı. Bursa’nın 17 ilçesinin neredeyse her birinin fay hattı üzerinde olduğunu ifade eden Aykan, bu bölgelerdeki yapıların fay hatlarına uygunluk açısından yeniden değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Öneriler ve Önlemler
Prof. Dr. Abdullah Soykan, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş depremini örnek göstererek, büyük bir depreme hazırlık için gerekli tedbirlerin bir an önce alınması gerektiğini belirtti. Özellikle İstanbul ve Marmara Denizi çevresindeki büyük deprem riski için acilen önlemler alınması gerektiğini ifade etti.
Panel, Türkiye’nin deprem tehlikesine karşı daha güçlü bir hazırlık yapması gerektiği konusunda katılımcılara önemli uyarılarda bulunarak son buldu.