Nöbetçi Eczaneler
Saygı, İslam’ın temel değerlerinden biridir ve bu değer, hem Allah’a hem de insanlara karşı olan davranışlarımızda kendini gösterir. Günümüz dünyasında bu önemli değeri hatırlamak ve hayatımıza entegre etmek, toplumsal barış ve huzur için büyük önem taşır. Ne yazık ki, modern dünyada bu önemli değeri göz ardı edebiliyoruz.
İslam’a göre saygı duyulacak en üst makamda Allah vardır. Bu saygı, Allah’ın emirlerine itaat etmek, O’na dua ve ibadet etmekle başlar. Kur’an-ı Kerim’de Allah’a saygı ile ilgili birçok ayet bulunur ve bu ayetler, Müslümanlara, Allah’a saygılarının nasıl olması gerektiğini öğretir. Bir Ayette Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “Onlar Allah’ın, korunmasını emrettiği bağı koruyan, Rablerine saygıda kusur etmeyen, hesabın kötü sonuç vermesinden korkan kimselerdir.” (Hadid, 21)
Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in hayatına baktığımızda da saygılı olmanın en güzel örneklerini görmek mümkündür. Taif’te karşılaştığı zorlukları bir hatırımıza getirelim. Taif halkının kendisine taş atarak onu yaralamasına rağmen, Peygamber Efendimiz onlar için dua etmiş ve hoşgörü göstermiştir. Bu olay onun insanlara olan saygısını ve sabrını gösteren önemli bir örnektir. Çünkü O, âlemlere rahmet olarak gönderilmiştir. Bütün hayatı boyunca herkese saygılı ve adaletli olmuş, düşmanlarına dahi hoşgörülü bir tutum sergilemiştir. Onun yaşantısını okumak, öğrenmek Müslümanlar için adeta hayat rehberini eline almak demektir.
İslam, sadece Allah’a ve Peygamber’e değil, aynı zamanda insanlara ve doğaya da saygı göstermeyi de öğütler. Komşulara saygı, ebeveynlere saygı ve hatta hayvanlara ve bitkilere saygı, İslam’ın değerleri arasında yer alır. İnsana duyulan saygıyı gösteren bir hadiste efendimiz şöyle buyurur: “Bir kimse, kendisi için istediğini din kardeşi için istemedikçe gerçek mümin olamaz.” (Buhari, İman, 6) Başka bir hadiste de Peygamber Efendimiz’in su israfını önlemek için söylediği sözler kulaklarımızda çınlar: “Akan bir nehirde bile abdest alsanız suyu israf etmeyin.” (İbn-i Mace, Taharet, 48) Doğaya olan saygının ve kaynakların düzgün kullanılmasının önemini vurguladığı bu hadis de aslında temel ilke olan Allah’ın tüm yarattıklarına saygılı olmayı, yaptığımız iş ne olursa olsun etrafına değer veren bir birey olmayı bize öğütlüyor.
Günümüz dünyasına baktığımızda, ne yazık ki saygı kavramının özünü kaybetmiş, örselenmiş ve geri plana itilmiş olduğunu görüyoruz. Gün geçmiyor ki neme lazımcılığın ön plana çıktığı, bencilliklerin ve had bilmezliklerin yaşandığı bir saygısızlık olayıyla karşılaşmayalım. Evinizden dışarıya çıkıp işe gidinceye kadar, iş yerine vardığınızda iş ortamından tutun da tekrar eve dönünceye kadar yaşadığınız birçok olay ve karşılaştığınız birçok insan saygının ne denli önemli ve gerekli olduğunu size her daim hatırlatan enstrüman haline gelmiş bir durumda.
Toplumsal alanlarda saygının azalması, sokaklardaki gerginliklere ve toplumsal huzursuzluklara yol açabiliyor. Daha bugün yaşadığım, eminim hepinizin hemen her gün bir benzerine şahit olduğu hadiselerden biri; Pazar alışverişi yapmak için bir kenara arabamı park edip, bir kaç parça meyve sebze alıp geri döndüğümde ne göreyim, yolun ortasına iki araba bırakılmış sağından solundan geçmenin imkânı yok. Epey bir zaman o araç sahiplerinin alışverişlerini yapmalarını bekledim. Şimdi şu soruları soruyorum: Ben o kişileri beklemek zorunda mıydım, acil bir işim olsaydı yetişebilecek miydim? Bu yapılan insana saygısızlık değil midir? Karşındaki insanı umursamamak, değersiz görmek değil midir? Bu hemen her gün karşılaşabileceğimiz basit saygısızlık örneklerden sadece bir tanesi, bunun gibi daha birçokları var.
Sosyal medya ve dijital iletişim araçları da insanlar arasında saygısızlık ve hoşgörüsüzlüğü artırabiliyor. Sosyal medya, günlük hayatımızın önemli bir parçası haline geldi ve bu platformlarda yapılan paylaşımlar, bazen saygının sınırlarını zorlayabiliyor. Anonimlik ve fiziksel mesafenin sağladığı rahatlık, insanların birbirine saygısızca davranmalarını kolaylaştırabiliyor. İşte tam da bu noktada İslam’ın öğretileri bize her koşulda saygılı olmamız gerektiğini hatırlatıyor. Peygamber Efendimiz’in şu sözü bu durumu özetler mahiyettedir: “Müslüman, elinden ve dilinden diğer Müslümanların zarar görmediği kimsedir.” (Buhari, İman, 4)
Şunu aklımızdan çıkarmamamız gerekiyor: İslam’da saygı diye vurguladığımız husus, sadece bir davranış biçimi değil, aynı zamanda toplumsal barış ve huzurun anahtarıdır. Allah’a, Peygamberimize, insanlara ve doğaya olan saygımızı yeniden hatırlayarak, daha adil ve huzurlu bir toplum inşa edebilmek bizlerin elinde. Peygamber Efendimiz’in hayatından aldığımız derslerle, saygı ve hoşgörü içinde yaşamayı başarabileceğimiz bir topluma kavuşmak dileğiyle.
Hasan MARAŞLIOĞLU
Vaiz