Yapay zekada ETİK sorun

Yapay zeka hayatımızın her alanında kendini gösteriyor. Araçların kullanılması, yeme içme servislerinden, alışveriş tercihlerimize kadar birçok alanda yapay zeka ile desteklenmiş uygulamalar karşımıza çıkıyor. Afyon Kocatepe Üniversitesi Etik Kurul Üyesi Prof. Dr. Cüneyt Akın, uyarılarda bulundu, Akın, “Yapay zeka artık hepimizin içli dışlı olmaya başladığımız sürece girdi. Artık akıllı asistanlar günlük olarak kullandığımız bir araç. Bu belki ilerleyecek ve birey toplumu daha da derinleşecek. Biz sosyal medyada yaygınlaşan yalnızlaşmayı daha da arttırmış olacağız. Belki akıllı asistanlar dert ortağımız bile olabilecek. Bu iyi bir şey değil tabi ki. Karşılıklı konuştuğumuz, belki sarıldığımız, dokunduğumuz arkadaşımız yerine akıllı asistanlar dert ortağımız olurlarsa iş iyi bir noktaya gitmiyor demektir” dedi.

EĞİTİMDEN SAĞLIĞA HER ALANDA KULLANILACAK

Eğitim sisteminde yapay zeka öğretmenlere doğru gidildiğini hatırlatan Akın, “Bunun yanında sağlık sektöründe de, tanılarda ve tedavilerde yapay zeka uygulamaları söz konusu. Eğitimde kişiselleştirilmiş eğitim programları, öğrenim programları geliştiriliyor. Meta Women Teacher programları eğitim sisteminde belki de yer alacaklar. Bu dünyada da yavaş yavaş ticarileşme boyutuna geliyor. Bunların dışında ekonomide elbette otomasyon süreçlerinin verimliliğine yapay zekanın doğrudan olacak. Finans sektöründe risk analizlerini, yatırım yönlendirmelerini yapay zeka destekli yapıyoruz belki. Bununla birlikte bu ekonomide meslekleri gündeme getiriyor. Hangi meslekler yok olacak? Mütercim tercümanlık gibi bazı meslekler tarihe gömülecek mi bilmiyoruz. Bu konuyu Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan da bir defasında dile getirmişti. Yani yapay zeka gelişmelerinin halka sunulmayan taraflarında bir çok mesleğin defteri dürülmüş, haberimiz yok şeklinde ifadeleri olmuştu” diye konuştu.

YAPAY ZEKANIN ETİK KURALLARI OLACAK MI?

Yapay zeka gelişmelerinin etik kuralları da gündeme getirdiğini belirten Prof. Dr. Cüneyt Akın, şunları kaydetti: “Bunlarla birlikte bir de bu gelişmelerin etik tarafı da var. Bu da bizim gündemimiz de her zaman. Karar verme süreçlerinde yapay zekanın algoritmalarında sorunlar yaşıyoruz. Mesela işe alımlarda bazı dev platformlar, bazı yapay zeka uygulamalarını kullanıyor ve bazı sorunlar ortaya çıktı. Kadınlara işe başvuruda daha düşük puanlamalar yaptığı belirlendi. Yapay zeka cinsiyetçi davranabiliyor mesela. Bu çok büyük bir tehdit toplumlar için. Veri güvenliği, veri gizliliği ve mahremiyet meselesi hep konuştuğumuz konulardan. Bunlarla ilgili örnekler var günümüzde. Herkes bir endişe ve kaygı içinde, acaba benim verilerim alınıyor mu diye. Birileri tarafından kullanılıyor mu hepimiz yaşıyoruz. Bu durum belki de derinleşecek. Bu durumla ilgili bizim de dünyanın da hukuki altyapılar oluşturduğunu biliyoruz. Bir an evvel bunların tamamlanması gerekir. Çünkü yapay zeka kendine sorulduğunda bile kendisine ait düzenlemeler etik ve hukuki yapılmadığı takdirde tehdit oluşturabileceğini zaten söylüyor.”

TOPLUM OLARAK YAPAY ZEKAYA HAZIR MIYIZ?

Cüneyt Akın, toplum olarak yapay zekaya hazır mıyız sorusuna da cevap verdi. Akın, “Toplum olarak birçok yeniliği ilk başlarda yadırgamıştık. ATM’lerden tutun cep telefonlarına kadar ilk başlarda çok soru işaretiyle girmişti hayatımıza. Ama daha sonrasında biz sanki bunlarla yüz yıllardır hemhal olmuş gibi durum oluştu. Dolayısıyla biz çok çabuk uyum sağlıyoruz insanoğlu olarak. Bu da bizim en büyük özelliklerimizden birisi. Toplumlarda öyle olacaktır. Zaten bunun bütün ARGE ve çalışmalarını şirketler yapıyor. Teknolojiye de alışmış bir dünya ve toplum karşımızda var. Toplum buna muhakkak hazırlıklı olacaktır. Fakat hazırlıklı olmak demek olumlu anlamda düşünülmemeli. Biz yapay zekanın sosyal medyasına, alışverişine, giyilebilir teknolojisine zaten uyum sağladık. Otonom sistemler belki uyum sağlayacağımız yeni gelişmeler olabilir. Çünkü orada da bir güvenlik sorunu var. Araba kaza yaptığında kim suçlu olacak. Veya savaşlar en büyük sorun. Savaşlarda yapay zeka kullanımıyla ilgili kim suçlu olacak. Bu tür sorunlar bizi bekliyor. Belki çok uzun sürmeyecek bu tür beklentiler. İnşallah en kısa zamanda bu etik ve hukuki altyapı oluşturulur” ifadelerini kullandı. >>>Şahan KARTAL