İŞTE DOĞRULAR..
Siyasetle ilgili haberlerde istediğiniz kadar serbest yorum yapabilirsiniz çünkü siyaset özünde söz bilimi olduğu için her türlü yoruma açıktır. Lakin ekonomik verilerde serbest yorum yapma hakkı yanlış bir habercilik girişimidir. Bu konuda iktisadi bilimsel anlamda eğitimini almış olmanız ya da ekonomi muhabirliği anlamında alt yapı tabanına sahip olmanız gerekir.
HADİ BUYRUN BURADAN YAKIN ŞİMDİ
Bu hafta size hatırlarsanız geçtiğimiz hafta belirtmiş olduğum gibi Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Ekonomik verilerini aktaracaktım ama geçen hafta İlimiz web haber sitelerinden birisinde görmüş olduğum “Afyon Ege Bölgesinin En Fakir İli” konulu bir haberi gördükten sonra “haydaa hadi buyurun buradan yakın şimdi” dedim. Bu noktaya, bir açıklık getirerek gerçek olan yorumu bir Ekonomi Muhabiri olarak bari ben yazayım dedim.
AKÜ’DE AKADEMİSYENLER VAR
Öncelikle bu tür haberleri dijital haber sitelerinde yayınlayanlardan şunu rica ediyorum. Lütfen bu güzel şehrin ekonomik verilerini direk rakamlara bakarak yorumlamayın; hiçbir şey bilmiyorsanız AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinin akademisyenlerine ulaşın yok tanıdığımız orda derseniz hepiniz zaten beni tanıyorsunuz, bana telefon açın. Sen Dünya Gazetesi Okulu kökenli bir Ekonomi Muhabirisin şu veriyi yaptığımız özel haberde nasıl Kamuoyu adına doğru yorumlayalım diye bana sorun.
EN FAKİR İL AFYON DİYE GÜNDEME GETİRİLDİ
Geçtiğimiz hafta İlimizde bir dijital web sitesinde bir haber yapıldı. Haberde (GSYH) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla üzerinden Ege Bölgesinde kişi başına düşen 8 Bin 637 USD ile bölgenin en fakir İli Afyon diye gündeme getirildi. Haberde Kütahya 9 Bin 689 USD ve Uşak için 9 Bin 687 USD kişi başına gelir olduğu belirtildi. Buraya kadar rakamlar Tüik’in Resmi rakamları olduğu için doğru.
AFYON’A FAKİR DİYEN MATEMATİK BİLMİYORDUR
Peki aynı Tüik sitesinde GSYH açılımlarını kişi başına dağıtmadan toplam rakam üzerinde incelediğimiz zaman karşımıza ne çıkıyor. Hemen söyleyeyim, Afyonkarahisar’ın toplam Milli Hasılası 152 Milyar 55 Milyon 29 Bin TL, Kütahya’nın 134 Milyar 296 Milyon 799 Bin TL, Uşak’ın 85 Milyar 636 Milyon 584 Bin TL. Toplam Milli Hasılaya bakarak, Afyon’a hala ısrarla en fakir şehirdir diyen birisi ya matematik bilmiyordur ya da araştırmadan haber yapıyor ve Kamuoyunu yanlış bilgilendiriyordur.
GSYH BİR KIYASLAMADIR
GSYH aynı GSMH verileri teknik olarak kişi başına elde edilen ve kişilerin cebine kesin gelir olarak giren miktar anlamını taşımaz. Bu veriler, Global Ekonomide bir kıyaslamadır, gerekli ulusal ekonomik politikaların oluşturulmasında teknik bir veridir. Kısaca bu tür terimler bir takvim yılında o ülkede ya da şehirde üretilen tüm mal, ürün ve hizmetlerin toplamı olup, Ülke nüfusuna ya da şehrin nüfusuna bölünerek kişi başına elde edilen gelirin çıkarılmasıdır.
FAKİR DEMEK İÇİN DAHA BİRÇOK VERİ LAZIM
Ayrıca bir Şehrin fakir olup olmadığını anlamak için daha birçok veriyi bir araya getirerek yorumlamak gerekir. Mesela o şehrin toplam mevduatı, Ev sahipliği oranları, o İl deki toplam motorlu araç sayısı gibi daha birçok veri ile birlikte bir şehir için fakirdir ya da zengindir diyebilirsiniz. Ekonomi Biliminde bu detay zengin fakir olarak değil, gelir düzeyi düşük ya da yüksek şeklinde ifade edilir sadece Siyaseten dilde zengin ya da fakir ritüeli kullanılır.
MİLLİ HASILA AFYON NÜFUSUNA BÖLÜNÜR
Yuvarlak hesap GSYH ve GSMH oranları toplam hasılanın nüfusa bölünmesiyle bulunur. Doğal olarak toplam TL bazında Milli Hasılası ve toplam Nüfus sayısı açısından Kütahya ve Uşak tan büyük olan Afyon’un; 152 Milyar TL küsurluk Milli Hasılasını Afyon’un nüfusuna bölerseniz, matematiksel olarak USD ve TL bazında Kütahya ve Uşak’tan daha düşük bir rakam elde edersiniz. Çıkan rakama göre de bu şehre direk fakir demekte yanlıştır.
SADECE BİRAZ DAHA ÜRETMEK GEREKİYOR
İşte geçen hafta yapılan haberde aktarılan Afyonkarahisar 8 Bin 637 USD ile en fakir İl muhabbeti budur. Teknik olarak bu rakam sadece kişi başına düşen gelirin, o şehirde ki nüfus toplamı üzerinden üretimin biraz daha artması gerekliliğine işaret eder. Yani Sanayisinin biraz daha büyümesi, Yurt içi ve Yurt Dışı satışlarının ve hizmet sektörünün az daha fazla büyümesi vb gibi gibi.
KAMUOYU VE SİYASİLERİ YANLIŞ YÖNLENDİRMEYELİM
Zaten Uluslararası Ekonomi nezdinde şehirlerarasındaki artı-eksi 1.000 USD gibi rakamlar negatif olarak değer görmez ya da karamsarlık taşımaz. Bu doğrultuda, Afyon fakirdir diyerek haber yaparak, başta İl Kamuoyunu ve İl Siyasilerini yanlış bilgilendirmek ve yönlendirmek gereksizdir.
TABLOLARA BAKIN AFYON FAKİR Mİ SİZCE
Bu konuda daha net anlaşılması için bu sayfaya iki farklı başlıkta, iki tane tablo koyuyorum, lütfen dikkatli inceleyin ve Afyonkarahisar, Ege Bölgesinin acaba en fakir ilimi yoksa değil mi inceleyerek siz karar verin.
Son olarak bu haberi gündeme getiren yayın kuruluşu tabi ki okuyucularına daha net ve doğru bilgi vermek adına; bu yazımı kaynak göstererek ya da dilerse göstermeyerek yayınlayarak kendi okuyucu kitlesinin gerçek bilgi tazelemesi hakkını kullanabilir. Buda olmasa gereken sorumlu bir yayıncılık erdemi ve gereğidir. Bu güzel şehrin ekonomisine güvenin sadece biraz daha fazla üretmeye ihtiyacımız var hepsi bu kadar.. Ve herkes onun için daha fazla çabalıyor.