Nöbetçi Eczaneler
Geçtiğimiz hafta TÜİK tarafından açıklanan “İllerin Kişi Başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla” değerleri yerel medyada geniş bir yer buldu. Afyonkarahisar’ın kişi başına 8637 dolar milli gelire sahip olması “Afyonkarahisar komşularımıza göre en fakir il” başlığı ile yer aldı. Yerel basında devletin bu resmi rakamına itiraz edip, Gazete sayfalarında “Afyonlunun aslında çok para kazandığı, bu sonucun nüfusunun yüksek olmasına bağlı olduğu” ifade eden arkadaşlar oldu.
Yapılan birçok araştırmada kişi başı milli gelir hesaplarının, nüfusla direkt ilişkisi kurulamamıştır. Bu iddiayı savunan arkadaşlar, aynı raporda; nüfusu 775.800 olan Ordu ilinde kişi başı milli gelirin 6651, 750.000 ile benzer nüfusa sahip Erzurum’da ise 7365 dolar olmasını nasıl açıklayacaklar. Hepsi bir yana 155.179 nüfusa sahip Kilis’de milli geliri nasıl oluyor da 8978 olabiliyor.
Yaklaşık 1.5 milyar nüfusa sahip iki ülkeden Hindistan’da kişi başı milli gelir 2239.25 ABD doları iken, Çin’de kişi başına milli gelir 12.174 ABD doları, 340 milyon nüfusa sahip ABD’de ise 81,630 ABD dolar olmasını nasıl açıklamak gerekir. Bu rakamlar kişi başı gelir hesaplarının nüfusla ilişkisi olmadığının göstergesidir.
Hadi diyelim ki, istatistiki sonuçlar farklı bakış açılarına göre yorumlanabilir. O zaman başka açılardan da Afyonkarahisar’a bakalım.
Mesela, YÖK tarafından yayınlanan “Yükseköğretimde Öğrenci Hareketliliği” raporunda illerin başarısı sıralamasında Afyonkarahisar 81 il içerisinde 52 sırada yer alıyor.
Mesela, Sanayi ve Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan demografik göstergeler, eğitim, sağlık, istihdam, sosyal güvenlik gibi parametrelere göre hazırlanan “İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Endeksi Sıralamasında” Afyonkarahisar 41. sırada yer alırken komşularından Kütahya 37, Burdur 3, Uşak 29, Isparta 16, Eskişehir ise 7. Sırada yer almıştır.
Mesela, aynı yıl yayınlanan ve yine TÜİK tarafından yapılan İnsani Gelişmişlik İndeksinde Afyonkarahisar 81 il arasında 60 sıradadır.
Afyonkarahisar’da eğitim seviyesi komşu illere göre daha düşüktür. Üniversite ve üzeri eğitim alanların oranı ülke genelinde %15,4 iken, Afyonkarahisar’da bu oran %10.8 dir. Buna karşın lise ve altı eğitim alanların oranı %76 dır. Nüfusun yaklaşık dörtte biri ilkokul mezunu ya da eğitim almayan gruptadır.
Lise ve Üniversite giriş sınavlarında il genelinde başarı çevre illere göre düşüktür. 2021 yılı YKS sınav sırlamasında Eskişehir 2, Denizli 4, Burdur 12, Uşak 15, Isparta 22, Kütahya 37 sırada yer alırken Afyonkarahisar 52. Sırada yer almaktadır.
Bir başka açıdan bakarsak, günümüzde kişi başına elektrik enerjisi tüketimi ülkelerin gelişmişlik ve kalkınma düzeyinin en önemli göstergelerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Aşağıdaki grafikte TÜİK tarafından yayınlanan raporda, Afyonkarahisar ve komşularının elektrik tüketimi rakamlarına baktığınızda bölgede en az elektrik tüketen ilin Afyonkarahisar olduğu net olarak görülüyor.
Tüm bu parametreler ve genel kabul gören gelişmişlik göstergeleri, komşularıyla kıyaslandığında Afyonkarahisar’ın her alanda geride kaldığı göstermektedir. Evet Afyonkarahisar sadece ekonomik açıdan değil hayatın birçok alanında bölgenin ve ülkemizin birçok ilinin gerisinde yer almaktadır.
Sonuç olarak, Afyonkarahisar’ımızın gerçekten bölgenin hatta ülkemizin yıldızı olmasını istiyorsak, rakamlar üzerinde oynayıp, kendimizi ve vatandaşlarımızı aldatmak yerine, akılcı politikalarla ilimizin üretim kapasitesini ve gelirlerini artırmanın yollarını aramamız gerekiyor.