Tarih: 15 Ağustos 2021
ABD tamamen Afganistan’dan ayrıldı ve Afganistan için yeni bir yol haritası çizildi.
Peki dünden bugüne ülkede değişen bir şey oldu mu?
HAYIR!
Taliban’ın Afganistan’da yönetime gelmesinin üzerinden tam olarak 2 yıl geçti. Ancak ülkede ekonomik, sosyal ve kültürel anlamda bir gelişim ve büyüme sağlamadı. Özellikle kadınlar Taliban’ın yönetime gelmesiyle birlikte geçmişten bugüne elde etmiş oldukları pek çok hakkı kaybetti.
Taliban’ın yönetime ilk geldiği zamanlarda kadınlara yönelik ılımlı bir politika izleyeceğini ifade etmesi pek çok kadını umutlandıysa da gerçekler hiç de öyle olmadı ve her geçen gün kadınlar ile kız çocuklarına yönelik katı kurallar hayata geçirildi.
Taliban yönetime geldikten yaklaşık bir ay sonra kız çocuklarına 6. sınıftan itibaren eğitim tamamen yasaklandı. Yanında erkek olmayan kadınların uzak mesafelere gitmesi, seyahat etmesi yasaklandı.
Kadın ve kız çocuklarının eğlenme hakları da ellerinden alınarak parklara gitmesi yasaklandı. Böylece bir annenin evladıyla güzel bir hatıra biriktirmesinin bile önüne geçildi…
Kadınların spor salonlarını kullanması yasaklandı.
Kadınların evlerinden gerekmedikçe çıkmamaları ve kamuda görevli kadınların evden çalışması kuralı getirildi.
Kadınların akla gelebilecek herhangi bir ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarında çalışması tamamen yasaklandı.
Son olarak ise Ağustos 2023’te 10 yaşından büyük kız çocuklarının okula gitmesine yasak getirildi…
Kısaca Taliban yönetime geldi ancak ne demokrasi ne insan hakları ne de özgürlük Afganistan’a bir türlü gelemedi… Kadınlar her zaman yok sayıldı!
Görüleceği üzere demokrasi ülke politikasında asla olmadı. Peki 2 yılda Afganistan’da siyasi ve ekonomik bir gelişim sağlanabildi mi?
Ne yazık ki bunun cevabı da Hayır!
Pek çok ülke kendi çıkarı doğrultusunda ülkeye destek verse de Taliban’ın kural tanımaz adımları ülkenin gelişimini engellemektedir. Nitekim ülkedeki ağır kurallar, istikrarsızlık, işsizlik, açlık, terör vs. gibi durumlardan dolayı halk halen göç etmeye devam etmektedir. Diğer yandan uluslararası örgütlerin yatırımlarına ve ekonomik katkılarına da izin vermeyen Taliban ülkenin mali olarak zor günler yaşamasına neden olmaktadır.
Görüleceği üzere Taliban’ın yönetime gelmesinin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen ülkede herhangi bir gelişim sağlanamamıştır. Özellikle ekonominin ülkede günden güne kötüleşmesi Afgan vatandaşların göç yollarına başvurmasına halen neden olmaktadır. Kadınların pek çok konuda yok sayılması ve katı kurallara maruz kalması da en çok göç etmek isteyen kitlenin kadınlardan oluşmasına neden olmaktadır.
Buradan anlaşılacağı üzere Taliban’ın yönetim şeklini değiştirmediği müddetçe ülke ileri değil geriye doğru gitmeye mahkumdur. Nitekim yönetimde olan Taliban ülkeyi halen belli bir yasal düzenleme yapmadan yönetmeye devam etmektedir.
Kısacası toplumsal gelişme ve ekonomik gelişme birbiri ile paraleldir. En canlı örneği de yukarıda belirtilen kadınlara ve kız çocuklara getirilen yaşayış kısıtlamaları ülkenin ekonomik gelişimine de engel teşkil etmeye devam etmektedir… Afganistan’ın gelişimi için yasal düzenlemeler, adalet olgusu, eşitliğin her iki zeminde de sağlam olarak tesis edilmesi elzemdir. Afganistan bu olguları ülke yönetimine tesis etmediği sürece kaybetmeye mahkûm olacaktır…